Gazeta Podatkowa nr 33 (2012) z dnia 24.04.2023

Akcyza przy zmianach konstrukcyjnych w pojeździe

Dokonanie zmian konstrukcyjnych w pojeździe jest obecnie czynnością rodzącą obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym. Podatnik w takim przypadku ma obowiązek złożenia deklaracji oraz zapłacenia podatku akcyzowego.

Obowiązek zapłaty akcyzy od samochodu

Przepisy ustawy o podatku akcyzowym określają opodatkowanie tym podatkiem wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych, organizację obrotu wyrobami akcyzowymi, a także oznaczanie znakami akcyzy.

Jak wskazano w art. 100 ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym, samochody osobowe są to pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy mechaniczne objęte pozycją CN 8703 przeznaczone zasadniczo do przewozu osób, inne niż objęte pozycją 8702, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, z wyłączeniem pojazdów samochodowych i pozostałych pojazdów, które nie wymagają rejestracji zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.

W przypadku samochodu osobowego przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:

1) import samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, z wyłączeniem przypadków, gdy dług celny wygasł na podstawie art. 124 ust. 1 lit. e)-g) lub lit. k) unijnego kodeksu celnego,

2) nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym,

3) pierwsza sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym:

a) wyprodukowanego na terytorium kraju,

b) od którego nie została zapłacona akcyza z tytułu czynności, o których mowa w pkt 1 albo 2.

Tak określono w art. 100 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym.

Ponadto, zgodnie z art. 100 ust. 1a powołanej ustawy, przedmiotem opodatkowania akcyzą jest również:

1) dokonanie w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy,

2) nabycie lub posiadanie samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, jeżeli nie można ustalić podmiotu, który dokonał wcześniejszej czynności podlegającej opodatkowaniu, o której mowa w art. 100 ust. 1 pkt 3 lit. b) albo ust. 2 (czyli czy została zapłacona akcyza), a w wyniku kontroli albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony.

Zmiana konstrukcyjna pojazdu

Przekształcenie pojazdu w samochód osobowy stanowi nową okoliczność, która jest przedmiotem opodatkowania podatkiem akcyzowym i która rodzi obowiązek podatkowy (który powstaje w tym przypadku z dniem dokonania tej czynności). Zgodnie z art. 102 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku akcyzowym podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, na której ciąży obowiązek złożenia zawiadomienia o dokonaniu w pojeździe samochodowym zarejestrowanym w Polsce zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.

W myśl art. 104 ust. 6b ustawy o podatku akcyzowym, podstawą opodatkowania z tytułu dokonania wcześniej wskazanych zmian w pojeździe jest średnia wartość rynkowa samochodu osobowego na rynku krajowym pomniejszona o kwotę podatku VAT oraz o kwotę akcyzy.

Definicję średniej wartości rynkowej zawarto w art. 104 ust. 11 ustawy, zgodnie z którym, jest to wartość ustalana na podstawie notowanej na rynku krajowym w dniu powstania obowiązku podatkowego średniej ceny zarejestrowanego na terytorium kraju samochodu osobowego tej samej marki, tego samego modelu, rocznika oraz - jeżeli jest to możliwe do ustalenia - z tym samym wyposażeniem i o przybliżonym stanie technicznym, co samochód osobowy odpowiednio powstały w wyniku dokonania w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy.

Natomiast wysokość stawki podatku akcyzowego została określona w art. 105 ustawy o podatku akcyzowym i jest ona uzależniona od rodzaju samochodu oraz od pojemności silnika (patrz ramka).

Należy podkreślić, że dokonanie przebudowy zarejestrowanego samochodu, która nie doprowadzi do zmiany przeznaczenia pojazdu (samochód zarówno przed, jak i po dokonanej przebudowie będzie samochodem osobowym), nie będzie skutkowało powstaniem obowiązku podatkowego w podatku akcyzowym.

Warto wskazać, że w interpretacji indywidualnej z dnia 16 stycznia 2023 r., nr 0111-KDIB3-3.4013.244.2022.2.PJ, Dyrektor KIS wyjaśnił, że również wymiana silnika na silnik o niższej pojemności nie wpływa na przedmiot opodatkowania przy imporcie samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju. Dlatego, jak wskazał organ, samochód osobowy ze względu na pojemność silnika (przed jego wymianą) podlega stawce podatku akcyzowego w wysokości 18,6%. Organ interpretacyjny zaznaczył, że w przypadku zmian konstrukcyjnych pojazdów podstawą opodatkowania akcyzą jest średnia wartość rynkowa podobnych pojazdów. Organ podatkowy ma prawo wezwać podatnika do zmiany wysokości podstawy opodatkowania lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie jej wysokości w kwocie znacznie odbiegającej od średniej wartości rynkowej samochodu osobowego.

Deklaracja podatkowa

Art. 106 ust. 3b ustawy o podatku akcyzowym przewiduje, że w przypadku, o którym mowa w art. 100 ust. 1a pkt 1 (dokonania zmian konstrukcyjnych), podatnik jest obowiązany, bez wezwania organu podatkowego:

• złożyć deklarację uproszczoną AKC-US właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 14 dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego,
• dokonać obliczenia i zapłaty akcyzy na rachunek właściwego urzędu skarbowego w terminie 30 dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego

nie później jednak niż w dniu złożenia zawiadomienia zgodnie z przepisami o ruchu drogowym o dokonaniu w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym w Polsce, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy, a w przypadku gdy jego sprzedaż odbyła się przed dniem złożenia tego zawiadomienia - w dniu sprzedaży tego samochodu.

Deklarację uproszczoną podatnik powinien złożyć za pomocą środków komunikacji elektronicznej, natomiast jeżeli jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, może ją złożyć w postaci papierowej.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 143 ze zm.)