Sprzedaż wyrobów węglowych zwolniona z podatku akcyzowego

Sprzedaż wyrobów węglowych przeznaczonych do celów opałowych m.in. przez gospodarstwo domowe, w pracach rolniczych, ogrodniczych, w hodowli ryb oraz w leśnictwie jest zwolniona od akcyzy. Sprzedawca tych wyrobów w celu zastosowania tego zwolnienia ma obowiązek wystawić fakturę. Dodatkowo musi uzyskać od finalnego nabywcy oświadczenie, że nabywane wyroby węglowe są przeznaczone do celów uprawniających do zwolnienia.

Zwolnienie od podatku akcyzowego

Z podatku akcyzowego zwolnione są czynności podlegające opodatkowaniu, których przedmiotem są wyroby węglowe przeznaczone do celów opałowych:

1) w procesie produkcji energii elektrycznej,

2) w procesie produkcji wyrobów energetycznych,

3) przez gospodarstwo domowe, organ administracji publicznej, jednostkę Sił Zbrojnych RP, podmiot systemu oświaty, żłobek i klub dziecięcy, podmiot leczniczy, jednostkę organizacyjną pomocy społecznej, organizacje pożytku publicznego,

4) do przewozu towarów i pasażerów koleją,

5) do łącznego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej,

6) w pracach rolniczych, ogrodniczych, w hodowli ryb oraz w leśnictwie,

7) w procesach mineralogicznych, elektrolitycznych i metalurgicznych oraz do redukcji chemicznej,

8) przez zakład energochłonny, w którym wprowadzony został system prowadzący do osiągania celów dotyczących ochrony środowiska lub do podwyższenia efektywności energetycznej.

Zwolnienie to zostało określone w art. 31a ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym.

Oświadczenia finalnych nabywców węglowych

Warunkiem zastosowania omawianego zwolnienia przy sprzedaży wyrobów węglowych jest:

a) wystawienie faktury, która zawiera pozycję CN wyrobów węglowych oraz ich ilość wyrażoną w kilogramach albo

b) sporządzenie listy finalnych nabywców węglowych uprawnionych do odbioru deputatu węglowego.

Lista taka powinna być sporządzana za okresy kwartalne i zawierać dane finalnego nabywcy węglowego uprawnionego do odbioru deputatu węglowego, takie jak: imię i nazwisko, numer dowodu osobistego lub nazwę i numer innego dokumentu stwierdzającego tożsamość, oraz PESEL (jeżeli został nadany).

Osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej są obowiązane do okazania sprzedawcy dokumentu stwierdzającego tożsamość w celu jej potwierdzenia. Zarówno w przypadku gdy sprzedaż wyrobów węglowych dokumentowana jest fakturą, jak i gdy wydanie jako deputat węglowy wyrobów węglowych jest dokonywane na podstawie listy, sprzedawca jest zobowiązany do uzyskania od finalnego nabywcy oświadczenia, że nabywane wyroby węglowe są przeznaczone do celów uprawniających do zwolnienia od akcyzy. Oświadczenie to powinno zawierać:

1) w przypadku nabywcy będącego:

a) osobą prawną, jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej oraz osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą - nazwę, adres siedziby lub zamieszkania oraz NIP,

b) osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej - imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer dowodu osobistego lub nazwę i numer innego dokumentu stwierdzającego tożsamość oraz PESEL, jeżeli został nadany,

2) określenie ilości, rodzaju oraz przeznaczenia nabywanych wyrobów węglowych,

3) datę i miejsce złożenia oświadczenia oraz czytelny podpis składającego oświadczenie.

Oświadczenie to należy dołączyć do faktury albo listy finalnych nabywców węglowych uprawnionych do odbioru deputatu węglowego. Oświadczenie może być również złożone na wystawionej fakturze, jeżeli zostanie czytelnie podpisane. Ponadto oświadczenie to można zastąpić oświadczeniem złożonym w okresowej umowie zawartej między sprzedawcą a finalnym nabywcą węglowym. Należy jednak pamiętać, że oświadczenie takie wywiera skutek jedynie w stosunku do nabywanych wyrobów węglowych w ilości wynikającej z tej umowy, pod warunkiem potwierdzenia każdej sprzedaży tych wyrobów fakturą.

Obecnie nie ma obowiązku sporządzania kwartalnego zestawienia dokumentów dostawy. Jest to konsekwencją wprowadzenia elektronicznego dokumentu dostawy, tzw. e-DD, a w przypadku wyrobów węglowych systemu składania oświadczeń.

Dostawa węgla w ilości nieprzekraczającej 200 kg

W przypadku sprzedaży na terytorium kraju finalnemu nabywcy wyrobów węglowych w ilościach nieprzekraczających 200 kg jednorazowo, dla zastosowania wspomnianego zwolnienia nie jest wymagane wystawienie faktury ani złożenie przez nabywcę oświadczenia o przeznaczeniu tych wyrobów do celów zwolnionych od podatku. Tak wynika § 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie warunków stosowania niektórych zwolnień od podatku akcyzowego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2379). Podobne rozwiązanie funkcjonowało również w stanie prawnym obowiązującym przed 1 stycznia 2019 r.

Jednak podatnicy mają wątpliwości, czy dostawy wyrobów węglowych objęte powyższym uroszczeniem muszą być odrębnie ujęte w ewidencjach, o których mowa w art. 138i ustawy o podatku akcyzowym, tak jak transakcje dokumentowane na zasadach określonych w art. 31a ust. 3 ustawy, w odniesieniu do których nie znajduje zastosowania to uproszczenie. Podkreślić należy, że na podstawie stanu prawnego obowiązującego do końca grudnia 2018 r. organy podatkowe uznawały, że do ewidencji wyrobów węglowych nie wpisuje się tych wyrobów, które podlegają zwolnieniu od akcyzy sprzedawanych w ilości nieprzekraczającej 200 kg jednorazowo (tzw. sprzedaży paragonowej).

Ewidencja wyrobów węglowych

Ewidencję wyrobów węglowych prowadzą:

1)	pośredniczący podmiot węglowy dokonujący sprzedaży wyrobów węglowych na terytorium kraju finalnemu nabywcy węglowemu,
2)	pośredniczący podmiot węglowy używający wyrobów węglowych.

Od 1 stycznia 2019 r. ewidencja prowadzona przez pośredniczący podmiot węglowy, który dokonuje sprzedaży wyrobów węglowych na terytorium kraju finalnemu nabywcy węglowemu, zgodnie z art. 138i ust. 2 ustawy, powinna zawierać następujące dane:

1)	ilość każdorazowo sprzedanych na terytorium kraju finalnemu nabywcy węglowemu wyrobów węglowych, w kilogramach, według nazwy oraz pozycji CN,
2)	datę sprzedaży wyrobów węglowych i datę ich wydania finalnemu nabywcy węglowemu,
3)	imię i nazwisko lub nazwę oraz adres zamieszkania lub siedziby finalnego nabywcy węglowego,
4)	datę wystawienia i numer faktury, z której wynika zapłata należności za wyroby węglowe przeznaczone do celów opałowych, o których mowa w art. 31a ust. 1 ustawy, sprzedane przez pośredniczący podmiot węglowy, na podstawie której wyroby te zostały sprzedane na terytorium kraju finalnemu nabywcy węglowemu.