Zmiany w ustawie o podatku akcyzowym od 1 stycznia 2015 r.

1. Objęcie opłaty paliwowej zabezpieczeniem akcyzowym

W Dzienniku Ustaw z dnia 12 listopada 2014 r., pod poz. 1559, została ogłoszona ustawa z dnia 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, ustawy o Funduszu Kolejowym oraz ustawy o podatku akcyzowym.

Mocą art. 3 wymienionej ustawy wprowadzone zostały zmiany do ustawy o podatku akcyzowym, a ich celem jest objęcie opłaty paliwowej zabezpieczeniem akcyzowym. Złożenie tego zabezpieczenia ma gwarantować wykonanie powstałego lub mogącego powstać obowiązku zapłaty opłaty paliwowej od wprowadzanych na rynek krajowy paliw silnikowych oraz gazu, wykorzystywanych do napędu silników spalinowych.

Zgodnie ze zmienioną ustawą o podatku akcyzowym, z dniem zaistnienia możliwości powstania zobowiązania podatkowego w akcyzie, z którym może się wiązać powstanie obowiązku zapłaty opłaty paliwowej, kwota tych należności obciąży złożone zabezpieczenie generalne. Natomiast z dniem wygaśnięcia tych należności, w całości lub w części, nastąpi zwolnienie tego zabezpieczenia z obciążenia, odpowiednio w całości lub części. Dla ustalenia wysokości zabezpieczenia akcyzowego będą stosowane stawki opłaty paliwowej obowiązujące w dniu powstania obowiązku podatkowego.

W myśl art. 37n ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 931 ze zm.) organami właściwymi miejscowo w sprawach opłaty paliwowej są odpowiednio: naczelnik urzędu celnego właściwy miejscowo w sprawach podatku akcyzowego oraz dyrektor izby celnej właściwy dla naczelnika tego urzędu, a w przypadku importera paliw – naczelnik urzędu celnego właściwy ze względu na miejsce powstania długu celnego oraz dyrektor izby celnej właściwy dla naczelnika tego urzędu. Właściwość w sprawach akcyzy pokrywa się z właściwością w sprawach opłaty paliwowej.

Zgodnie z wprowadzoną zmianą, kwota składanego zabezpieczenia akcyzowego oraz odnotowana kwota obciążenia zabezpieczenia generalnego powinny zawsze obejmować zarówno zobowiązanie podatkowe, jak i opłatę paliwową. Natomiast zwrot zabezpieczenia akcyzowego lub odnotowanie zwolnienia z obciążenia zabezpieczenia generalnego może dotyczyć zobowiązania podatkowego albo zobowiązania podatkowego i opłaty paliwowej.

W ustawie nowelizującej zostały również określone warunki, jakie musi spełnić podmiot ubiegający się o zwolnienie z obowiązku złożenia zabezpieczenia. Dotyczą one dobrej kondycji finansowo-majątkowej, braku zaległości m.in. z tytułu cła i podatków, zobowiązania się przez ten podmiot do zapłacenia należnej kwoty akcyzy na pierwsze pisemne żądanie właściwego naczelnika urzędu celnego. Podmiot składający wniosek o zwolnienie go z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego będzie obowiązany do określenia w nim m.in. przewidywanej maksymalnej kwoty opłat paliwowych podlegających zabezpieczeniu akcyzowemu.

Wprowadzono również przepisy przejściowe regulujące zasady stosowania przepisów dotyczących zabezpieczenia opłaty paliwowej w przypadkach, gdy czynności lub stany faktyczne, które powodują możliwość powstania obowiązku zapłaty opłaty paliwowej, zostały wykonane lub zaistniały przed wejściem w życie omawianej ustawy.

Przedstawione powyżej zmiany w ustawie o podatku akcyzowym wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2015 r.

2. Obniżenie stawek akcyzy na paliwa silnikowe

Ustawą z dnia 23 października 2014 r. wprowadzono obniżenie stawek akcyzy na paliwa silnikowe w okresie od 1 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2019 r. Na mocy dodanego w ustawie o podatku akcyzowym art. 89 ust. 1a, stawki podatku akcyzowego dotyczące paliw silnikowych, o których mowa w art. 89 ust. 1 pkt 2, 6, 8, 12 lit. a) i c) oraz pkt 14, w zależności od rodzaju paliwa będą obniżone odpowiednio – o 25,00 zł/1.000 litrów, 25,00 zł/1.000 kg albo 0,50 zł/1 gigadżul (GJ). Obniżka akcyzy nie będzie dotyczyć wyrobów wymienionych w art. 89 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym. Stawki tam określone dotyczą bowiem zmiany przeznaczenia wyrobów akcyzowych.

W art. 89 ust. 1b ustawy, udzielono ponadto upoważnienia ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych do ogłaszania w drodze obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" obowiązujących w latach 2015–2019 stawek akcyzy na paliwa silnikowe, uwzględniających ww. obniżki. Zgodnie z tym przepisem Minister Finansów będzie zobowiązany do corocznego ogłaszania ww. stawek jeszcze przed upływem roku poprzedzającego rok ich obowiązywania lub niezwłocznie w przypadku zmiany ich wysokości. Wraz z obniżeniem stawek akcyzy na paliwa silnikowe, w ustawie o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym podwyższono wysokość stawek opłaty paliwowej dla poszczególnych paliw o te same wartości.

Przepisy obniżające czasowo stawkę akcyzy na paliwa silnikowe oraz udzielające w tym zakresie kompetencji dla Ministra Finansów określone w art. 89 ust. 1a i 1b ustawy o podatku akcyzowym wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj. 27 listopada 2014 r.

3. Korzystne rozwiązania w zakresie klasyfikacji wyrobów akcyzowych oraz obrotu olejami opałowymi

Mocą ustawy z dnia 7 listopada 2014 r. o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej (Dz. U. poz. 1662) zostaną wprowadzone zmiany do ustawy o podatku akcyzowym, które wejdą w życie od 1 stycznia 2015 r. Zakres dokonanych zmian przedstawiamy poniżej.

»	Określono zasady funkcjonowania Wiążącej Informacji Akcyzowej (WIA), która umożliwi podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie wyrobów akcyzowych i samochodów osobowych uzyskanie na ich wniosek od właściwego organu podatkowego wiążącej informacji w zakresie klasyfikacji taryfowej oraz rodzaju wyrobu akcyzowego. W ustawie został uregulowany również tryb postępowania w sprawie WIA. Organem podatkowym właściwym w sprawach WIA będzie dyrektor izby celnej. Minister właściwy do spraw finansów publicznych zostanie upoważniony do wyznaczenia, w drodze rozporządzenia, dyrektorów izb celnych właściwych w sprawach WIA w pierwszej i drugiej instancji.
»	Wprowadzono uproszczenia dla wszystkich podmiotów dokonujących obrotu olejami opałowymi, dotyczące składania oświadczeń o przeznaczeniu oleju opałowego na cele opałowe. Informacja taka dołączana będzie tylko do okresowej umowy zawartej między sprzedawcą, a nabywcą. Niezależnie od oświadczenia złożonego w okresowej umowie, każdorazowa sprzedaż oleju opałowego będzie musiała być udokumentowana fakturą. Dokonano również redukcji zakresu danych, jakie mają być zawarte w miesięcznym zestawieniu oświadczeń o przeznaczeniu wyrobów akcyzowych do celów opałowych, które sprzedawca paliw opałowych sporządza i przekazuje do właściwego naczelnika urzędu celnego.
»	Odstąpiono od stosowania sankcyjnej stawki akcyzy, w przypadku gdy dany podmiot nie złoży w terminie zestawienia oświadczeń dotyczących przeznaczenia paliw opałowych. Obecne regulacje są uznawane za niewspółmierne i bardzo rygorystyczne w stosunku do charakteru przewinienia. W wyniku nowelizacji niedotrzymanie terminu złożenia zestawienia oświadczeń będzie miało podobne konsekwencje jak niezłożenie w terminie deklaracji podatkowej. Podwyższona stawka akcyzy dotyczyć będzie tylko przypadków, gdy paliwa opałowe nie zostały użyte do celów opałowych lub gdy nie ustalono nabywcy tych wyrobów. Natomiast podmioty, u których zostaną stwierdzone wyłącznie uchybienia formalne w oświadczeniach nie będą ponosić rygorystycznych konsekwencji podatkowych jeżeli zostanie udowodnione, że cel opałowy sprzedanego paliwa opałowego został spełniony. Bardzo istotnym dla podmiotów dokonujących obrotu olejami opałowymi, wobec których np. prowadzone jest obecnie postępowanie kontrolne albo podatkowe, jest przepis przejściowy, który stanowi, że do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji stosuje się przepis art. 89 ust. 16 ustawy, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
»	Usunięto zapis zobowiązujący podatników do powiadamiania naczelnika urzędu celnego o formie prowadzonej ewidencji, dzięki czemu nie będzie on ponosił dotkliwych konsekwencji niezłożenia takiego powiadomienia.
»	Znowelizowano dokumenty towarzyszące wysyłce win przez "małych winiarzy".
»	Doprecyzowano przepis art. 107 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym, z którego wynikać będzie jednoznacznie, iż podmiot, który nabył prawo rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel, który w momencie dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu był niezarejestrowany na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym i od którego akcyza została zapłacona na terytorium kraju, może ubiegać się o zwrot akcyzy.
»	Wprowadzono możliwość wydania znaków akcyzy producentom wina będącym rolnikami, którzy nie mają obowiązku rejestrowania się jako podatnicy podatku akcyzowego, gdyż nie są podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą.