Poradnik VAT nr 22 (382) z dnia 20.11.2014
Zasady ustalania wysokości podatku akcyzowego na papierosy
Wyroby tytoniowe, w tym papierosy, stanowią istotną grupę wyrobów akcyzowych. Ich produkcja, przetwarzanie oraz pakowanie, co do zasady muszą odbywać się w składzie podatkowym.
Reguły opodatkowania podatkiem akcyzowym papierosów na poziomie wspólnotowym zostały określone w dyrektywie Rady 2011/64/UE z dnia 21 czerwca 2011 r. w sprawie struktury oraz stawek akcyzy stosowanych do wyrobów tytoniowych (Dz. Urz. UE L 176/24).
Wskazana dyrektywa ustanawia zasady ogólne harmonizacji struktury i stawek podatku akcyzowego, który jest nakładany przez państwa członkowskie na wyroby tytoniowe.
Papierosy w świetle ustawy o podatku akcyzowym zaliczane są na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 do wyrobów tytoniowych, które wchodzą w skład wyrobów akcyzowych.
Definicja wyrobów tytoniowych została zawarta w art. 98 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym, zgodnie z którą do wyrobów tytoniowych zalicza się bez względu na kod CN:
1) papierosy;
2) tytoń do palenia;
3) cygara i cygaretki.
Natomiast definicję papierosów reguluje art. 98 ust. 2–3 i ust. 8 ustawy. Z przepisów tych wynika, że za papierosy uznaje się:
1) tytoń zrolowany nadający się do palenia w tej postaci, który nie jest cygarami ani cygaretkami w rozumieniu ust. 4 ustawy (zawiera definicję cygar i cygaretek);
2) tytoń zrolowany, który w drodze prostej, nieprzemysłowej obróbki jest umieszczany w tutkach z bibuły papierosowej;
3) tytoń zrolowany, który w drodze prostej, nieprzemysłowej obróbki jest owijany w bibułę papierosową.
Dla celów akcyzy ponadto została określona długość papierosów, bowiem tytoń zrolowany uznaje się za:
1) dwa papierosy – w przypadku gdy, wyłączając filtr lub ustnik, jest on dłuższy niż 8 cm, ale nie dłuższy niż 11 cm;
2) trzy papierosy – w przypadku gdy, wyłączając filtr lub ustnik, jest on dłuższy niż 11 cm, ale nie dłuższy niż 14 cm;
3) cztery papierosy – w przypadku gdy, wyłączając filtr lub ustnik, jest on dłuższy niż 14 cm, ale nie dłuższy niż 17 cm;
4) pięć papierosów – w przypadku gdy, wyłączając filtr lub ustnik, jest on dłuższy niż 17 cm, ale nie dłuższy niż 20 cm.
Przepisy te stosuje się odpowiednio w celu ustalenia, co należy uznać za sześć, siedem i większą liczbę papierosów. A zatem, dla przykładu, tytoń zrolowany uznaje się za sześć papierosów w przypadku gdy, wyłączając filtr lub ustnik, jest on dłuższy niż 20 cm, ale nie dłuższy niż 23 cm.
Należy zauważyć, że o ile na pierwszy papieros przypada 8 cm długości, o tyle już na kolejne papierosy przypada nie więcej niż po 3 cm długości zrolowanego tytoniu.
Ujednolicone przepisy prawne dostępne są w serwisie www.przepisy.gofin.pl |
Ponadto z treści art. 98 ust. 8 ustawy wynika, że produkty składające się w całości albo w części z substancji innych niż tytoń, lecz poza tym spełniające kryteria ustalone w ust. 2, 3 lub 5, są traktowane jako papierosy i tytoń do palenia. Jednakże nie traktuje się jako wyrobów tytoniowych produktów, które nie zawierają tytoniu i są wykorzystywane wyłącznie w celach medycznych.
Powyższe oznacza, że wyroby, które są przygotowane jak papierosy, czyli są: odpowiednio zrolowane, bądź zrolowane i owinięte w bibułę, są traktowane jako papierosy jeśli:
- zawierają choć w części tytoń;
- nie zawierają w ogóle tytoniu i nie są wykorzystywane w celach medycznych.
Oznacza to, że za papierosy uznane mogą być także wyroby niezawierające w swoim składzie w ogóle tytoniu, wystarczy, że wypełniają przesłanki określone w art. 98 ust. 2 i 3 ustawy.
1. Stawki podatku akcyzowego na papierosy
Ustawa o podatku akcyzowym w art. 99 ust. 2 określa podstawowe stawki akcyzy na wyroby tytoniowe. W przypadku papierosów stawka akcyzy określona jest w sposób specyficzny. Stawka na papierosy składa się bowiem z dwóch elementów:
1) stawki kwotowej – liczonej od ilości wyrobów tytoniowych – 1.000 sztuk papierosów, oraz
2) stawki procentowej – ad valorem – liczonej od maksymalnej ceny detalicznej wyznaczonej i wydrukowanej na opakowaniu jednostkowym papierosów.
Uwaga
Na mocy art. 99 ust. 2 pkt 1 ustawy, stawka podatku akcyzowego na papierosy wynosi 206,76 zł za każde 1.000 sztuk oraz 31,41% maksymalnej ceny detalicznej.
W celu określenia kwoty akcyzy do zapłaty należy ustalić, ile papierosów zakończyło procedurę zawieszenia poboru akcyzy oraz dodatkowo, jaka maksymalna cena detaliczna została określona na opakowaniu jednostkowym papierosów.
Przepis art. 99 ust. 6 ustawy definiuje maksymalną cenę detaliczną jako cenę wyznaczoną i wydrukowaną przez producenta, importera lub podmiot dokonujący nabycia wewnątrzwspólnotowego na opakowaniu jednostkowym papierosów lub tytoniu do palenia. Dodatkowo zawiera on zastrzeżenie, iż pojęcie maksymalnej ceny detalicznej może ulec zmodyfikowaniu, jeżeli poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy znajdują się wyroby tytoniowe nieoznaczone ceną maksymalną.
Biorąc pod uwagę fakt, że do ustalenia kwoty akcyzy niezbędne jest określenie maksymalnej ceny detalicznej papierosów, ustawodawca zobowiązał producentów wyrobów tytoniowych oraz importerów i nabywców wewnątrzwspólnotowych do wyznaczenia i wydrukowania maksymalnej ceny detalicznej na opakowaniu jednostkowym tych wyrobów. Tutaj należy wskazać, że obowiązek ten zaistnieje jedynie, jeżeli wyroby będą przeznaczone do sprzedaży na terytorium kraju. Wtedy bowiem może wystąpić zobowiązanie do zapłaty akcyzy określane na podstawie m.in. maksymalnej ceny detalicznej.
Na przykład w przypadku produkcji papierosów w składzie podatkowym winny one być oznaczone maksymalną ceną detaliczną oraz znakami akcyzy przed wyprowadzeniem ich ze składu podatkowego poza procedurę zawieszenia poboru akcyzy.
Natomiast papierosy nabywane wewnątrzwspólnotowo przez zarejestrowanego odbiorcę powinny być oznaczone maksymalną ceną detaliczną oraz znakami akcyzy przed wprowadzeniem ich na terytorium Polski. Wynika to z faktu, że zakończenie procedury zawieszenia poboru akcyzy nastąpi w momencie przyjęcia tych wyrobów przez zarejestrowanego odbiorcę w miejscu określonym w zezwoleniu, wówczas również powstanie zobowiązanie do zapłaty akcyzy. Tak samo w przypadku importu papierosów, wyroby te powinny być oznaczone maksymalną ceną detaliczną i znakami akcyzy przed ich dopuszczeniem do obrotu na terenie kraju.
Oprócz podstawowej stawki na papierosy, ustawa określa również, stawkę akcyzy jaką należy stosować w sytuacji szczególnej kiedy przepisy prawa nie nakazują oznaczenia wyrobów tytoniowych maksymalną ceną detaliczną. Może to mieć miejsce w trakcie przemieszczania papierosów już w opakowaniach w procedurze zawieszenia poboru akcyzy między składami podatkowymi.
Ponadto, przez terytorium kraju mogą być przemieszczane wyroby tytoniowe przeznaczone do innego państwa członkowskiego lub na eksport. Wtedy też nie są one oznaczone maksymalną ceną detaliczną, ponieważ nie będą one przeznaczone do sprzedaży na terytorium kraju.
W takich przypadkach, pomimo że akcyza nie jest należna do zapłaty w związku ze stosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy, niezbędne jest określenie wysokości zabezpieczenia akcyzowego związanego z przemieszczaniem wyrobów akcyzowych z zastosowaniem tej procedury. W związku z tym, dla ustalenia wysokości zabezpieczenia akcyzowego, będzie miała zastosowanie stawka określona w art. 99 ust. 3 pkt 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem na papierosy nieobjęte obowiązkiem oznaczania znakami akcyzy i nieoznaczone maksymalną ceną detaliczną, stawka akcyzy wynosi 343,98 zł za każde 1.000 sztuk.
2. Minimalna stawka akcyzy oraz wymogi unijne dotyczące wysokości stawek
Ponieważ stawka akcyzy na papierosy w dużej mierze uzależniona jest od maksymalnej ceny detalicznej wydrukowanej na opakowaniu jednostkowym, ustawodawca zabezpieczył się przed istotnym obniżeniem wpływów z akcyzy od papierosów poprzez ustalenie minimalnej stawki akcyzy na papierosy. W praktyce zapobiega to negatywnym skutkom dla budżetu państwa w sytuacji obniżania przez producentów cen detalicznych papierosów. W sytuacji, gdy stawka wyliczona na podstawie zasad i wielkości określonych w art. 99 ust. 2 pkt 1 ustawy jest niższa niż minimum akcyzowe, zastosowanie ma minimalna stawka akcyzy.
Zgodnie z art. 99 ust. 4 ustawy, minimalna stawka akcyzy na papierosy wynosi 100% całkowitej kwoty akcyzy, naliczonej od ceny równej średniej ważonej detalicznej cenie sprzedaży papierosów. Średnią ważoną detaliczną cenę sprzedaży papierosów zgodnie z art. 99 ust. 5a ustawy, stanowi iloraz całkowitej wartości odpowiednio wszystkich papierosów znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, i odpowiednio liczby tych papierosów. Całkowitą wartość, o której mowa w art. 99 ust. 5a, oblicza się w oparciu o detaliczne ceny sprzedaży obejmujące wszystkie podatki.
Średnią ważoną detaliczną cenę sprzedaży papierosów oblicza się na podstawie danych z roku poprzedzającego rok kalendarzowy, na który te średnie ważone detaliczne ceny sprzedaży są obliczane. Na potrzeby ustalenia minimalnej stawki akcyzy na papierosy stosuje się średnią ważoną detaliczną cenę sprzedaży papierosów obliczaną na podstawie danych za pierwszych 10 miesięcy roku poprzedzającego rok kalendarzowy, na który średnia ważona detaliczna cena sprzedaży papierosów jest obliczana.
Na podstawie art. 99 ust. 13 ustawy, ogłoszono średnią ważoną detaliczną cenę sprzedaży papierosów na potrzeby ustalenia minimalnej stawki akcyzy na papierosy na rok 2014, w wysokości 592,49 zł w przeliczeniu na 1.000 sztuk papierosów (obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 25 listopada 2013 r. w sprawie średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży papierosów na rok 2014; M.P. poz.962).
Wyliczając zatem wysokość podatku akcyzowego należnego od statystycznych papierosów otrzymujemy:
206,76 zł + (592,49 zł × 31,41%) = 392,86 zł
co w przeliczeniu na 1 paczkę papierosów zawierającą 20 szt. daje kwotę ok. 8 zł.
W konsekwencji stawka ta stanowi 2/3 łącznego opodatkowania papierosów i stanowi jednocześnie realizację minimum wspólnotowego wymaganego przez dyrektywę Rady 2011/64/UE.
W art. 10 ust. 1 dyrektywy 2011/64/UE dokonano określenia obecnie obowiązującej stawki podatku akcyzowego. Minimalny poziom podatku akcyzowego na papierosy określony został na poziomie co najmniej 57% średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży papierosów dopuszczonych do konsumpcji. Zastrzeżono jednocześnie, że podatek ten nie może być niższy niż 64 euro za 1.000 papierosów, niezależnie od wysokości średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży.
Z dniem 1 stycznia 2014 r. nastąpiło podniesienie poziomu minimalnego całkowitego podatku akcyzowego na papierosy z 57% do 60% przy jednoczesnym podniesieniu minimum kwotowego z 64 euro do 90 euro za 1.000 sztuk.
W celu złagodzenia skutków podwyższenia podatku akcyzowego do 31 grudnia 2017 r. wprowadzono okres przejściowy dla państw członkowskich: Bułgarii, Estonii, Grecji, Łotwy, Litwy, Węgier, Polski oraz Rumunii. Wobec tych państw kraje UE mogą nałożyć czasowe ograniczenia przywozu papierosów bez akcyzy.
W 2014 r. Polska osiągnęła zakładane minimum 90 euro za 1.000 sztuk papierosów nie wykorzystując okresu przejściowego, który jej przyznano do końca 2017 r., w związku z czym nie ma podstaw do nakładania ograniczeń na przywóz z naszego kraju papierosów do innych państw członkowskich.
3. Opodatkowanie papierosów akcyzą w przypadkach szczególnych
W przepisach art. 99 ust. 8 i ust. 9 ustawy zostały wskazane dwa przypadki, w których stosowane są szczególne stawki akcyzy na papierosy.
Pierwszy z nich dotyczy sytuacji, w której dokonano importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego papierosów znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, w opakowaniach jednostkowych nieoznaczonych maksymalną ceną detaliczną. W takiej sytuacji stosuje się stawki podatku odpowiednio jak dla papierosów, przy czym za maksymalną cenę detaliczną przyjmuje się trzykrotną wartość średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży papierosów, przeliczonej na jednostkę 1.000 sztuk.
Drugi z tych przypadków to sytuacja analogiczna, jednakże w połączeniu z faktem ujawnienia, że od wyrobów powyższych nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości. Także wówczas stosuje się obowiązujące stawki, przyjmując taką samą – jak określona wyżej – równowartość maksymalnej ceny detalicznej.
Wyliczenie akcyzy dla tych papierosów będzie następujące:
206,76 zł + (592,49 zł × 3 × 31,41%) = 765,06 zł
co w przeliczeniu na 1 paczkę papierosów zawierającą 20 szt., daje kwotę 15,30 zł.
Zasady określone powyżej mają na celu umożliwienie organom podatkowym prawidłowe i efektywne określanie kwoty akcyzy do zapłaty, kiedy stwierdzony zostanie jeden z wymienionych przypadków, np. w sytuacji nielegalnego importu (przemytu) papierosów lub też wprowadzenia do obrotu na terenie kraju papierosów w sposób nielegalny.
Przepisy ustawy wyróżniają jeszcze jedną szczególną sytuację podlegającą opodatkowaniu sankcyjną stawką akcyzy. Art. 8 ust. 5 ustawy stanowi bowiem, że przedmiotem opodatkowania akcyzą jest również sprzedaż lub oferowanie na sprzedaż papierosów lub tytoniu do palenia poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, z odpłatnością powyżej maksymalnej ceny detalicznej, w tym w połączeniu z innym towarem lub usługą lub w połączeniu z przyznaniem nabywcy nieodpłatnej premii w postaci innych towarów lub usług. W tym przypadku stosuje się stawkę akcyzy w wysokości 70% maksymalnej ceny detalicznej wydrukowanej na opakowaniu jednostkowym. Taka regulacja wynika z art. 99 ust. 10 ustawy.
Sytuacja taka dotyczy przypadków, kiedy papierosy sprzedawane są na poziomie detalicznym w cenie wyższej niż maksymalna określona przez producenta. Jest to specyficzna czynność dodatkowo opodatkowana akcyzą według sankcyjnej stawki akcyzy w wysokości 70% ceny maksymalnej oznaczonej na opakowaniu.
Przepis ten ogranicza sprzedaż papierosów powyżej ceny maksymalnej w tych miejscach, gdzie ceny wyrobów tytoniowych są istotnie wyższe niż w punktach sprzedaży detalicznej (m.in. kluby, restauracje). Na przykład sankcyjna stawka akcyzy będzie miała zastosowanie, jeżeli cena sprzedaży będzie wyższa niż cena na paczce, nawet jeżeli cena ta zostanie podzielona na sprzedaż papierosów i zapalniczki czy też papierosów wraz z usługą np. otwarcia paczki papierosów. W tym zakresie restrykcyjność przepisu polega na tym, że akcyza jest płacona dwukrotnie raz przez producenta lub importera, a następnie sankcyjna stawka przez sprzedawcę.
www.PodatekAkcyzowy.pl:
Więcej na stronie www.PoradyPodatkowe.pl - sprawdź! | ||
www.PoradyPodatkowe.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
11.03.2024 (poniedziałek)
15.03.2024 (piątek)
Gofin podpowiada
Kompleksowe opracowania tematyczne
Przepisy prawne
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
Forum
Forum aktywnych księgowych
|