Obowiązki związane z obrotem suszem tytoniowym przez pośredniczący podmiot tytoniowy

Susz tytoniowy w świetle ustawy o podatku akcyzowym stanowi wyrób akcyzowy bez względu na kod CN (poz. 45 załącznika nr 1 do ustawy). Co do zasady podlega on opodatkowaniu akcyzą według stawki określonej w art. 99a ust. 3 ustawy, która wynosi 252,25 zł za każdy kilogram.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 99a ustawy, za susz tytoniowy uznaje się, bez względu na wilgotność, tytoń, który nie jest połączony z żywą rośliną i nie jest jeszcze wyrobem tytoniowym.

W przypadku suszu tytoniowego przedmiotem opodatkowania akcyzą zgodnie z art. 9b ust. 1 ustawy, jest:

1) nabycie wewnątrzwspólnotowe suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych lub wyrobów nowatorskich, lub pośredniczący podmiot tytoniowy;

2) sprzedaż suszu tytoniowego innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych lub wyrobów nowatorskich, lub pośredniczący podmiot tytoniowy - z opodatkowania wyłączona jest sprzedaż przez podmiot prowadzący skład podatkowy, grupę producentów suszu tytoniowego utworzoną na podstawie ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 1026), oraz pośredniczący podmiot tytoniowy, którzy jednocześnie z tą sprzedażą dokonują dostawy wewnątrzwspólnotowej lub eksportu suszu tytoniowego;

3) import suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych lub wyrobów nowatorskich, lub pośredniczący podmiot tytoniowy;

4) zużycie suszu tytoniowego przez pośredniczący podmiot tytoniowy;

5) zużycie suszu tytoniowego przez podmiot prowadzący skład podatkowy do innych celów niż produkcja wyrobów tytoniowych lub wyrobów nowatorskich;

6) nabycie lub posiadanie suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych lub wyrobów nowatorskich, pośredniczący podmiot tytoniowy lub rolnika, który wyprodukował susz tytoniowy, jeżeli nie została od niego zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał jego sprzedaży.

W świetle art. 13 ust. 1 pkt 2a ustawy, podatnikiem akcyzy jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec której zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą, w tym podmiot będący nabywcą lub posiadaczem suszu tytoniowego niebędący podmiotem prowadzącym skład podatkowy, pośredniczącym podmiotem tytoniowym, grupą producentów lub rolnikiem, który wyprodukował susz tytoniowy, jeżeli nie została od niego zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży suszu tytoniowego.

W przypadku prowadzenia działalności w zakresie suszu tytoniowego przez przedsiębiorcę zagranicznego, o którym mowa w art. 20d pkt 1 lit. c), i powstania zobowiązania podatkowego w stosunku do suszu tytoniowego podatnikiem akcyzy jest podmiot reprezentujący przedsiębiorcę zagranicznego (art. 13 ust. 5a ustawy).

Ustawodawca przewidział ściśle określone sytuacje, w których obrót suszem tytoniowym przez niektóre podmioty nie stanowi przedmiotu opodatkowania akcyzą. Podmioty te muszą posiadać odpowiedni status akcyzowy. Wówczas obrót suszem tytoniowym nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu (nie powstanie obowiązek podatkowy) i nie będzie rodził obowiązku zapłaty podatku akcyzowego (nie powstanie zobowiązanie podatkowe).

Do kategorii podmiotów mogących uczestniczyć w obrocie suszem tytoniowym bez konieczności zapłaty podatku akcyzowego należy m.in. pośredniczący podmiot tytoniowy.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 23b ustawy, pośredniczący podmiot tytoniowy to podmiot posiadający miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium kraju, przedsiębiorca zagraniczny posiadający oddział z siedzibą na terytorium kraju, utworzony na warunkach i zasadach określonych w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1079 ze zm.), lub przedsiębiorca zagraniczny, który wyznaczył podmiot reprezentujący go na terytorium kraju, prowadzący działalność gospodarczą w zakresie suszu tytoniowego, który został wpisany do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych.

» Obowiązek rejestracji oraz obowiązek złożenia zabezpieczenia akcyzowego

W myśl art. 20a ust. 1 ustawy, prowadzenie działalności gospodarczej jako pośredniczący podmiot tytoniowy wymaga wpisu do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych.

Do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych może zostać wpisany podmiot posiadający miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium kraju lub przedsiębiorcy zagraniczni, o których mowa w art. 20d pkt 1 lit. b) i c) (art. 20b ust. 1 ustawy).

Zgodnie z art. 20d ustawy, wniosek o wpis do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych powinien zawierać:

1) dane dotyczące podmiotu oraz prowadzonej przez ten podmiot działalności gospodarczej obejmujące:

a) w przypadku podmiotu krajowego: imię i nazwisko lub nazwę podmiotu, adres zamieszkania lub adres jego siedziby, miejsce i adres wykonywania działalności w zakresie suszu tytoniowego, miejsce i adres magazynowania suszu tytoniowego na terytorium kraju, numer w KRS lub informację o wpisie w CEiDG, NIP,

b) w przypadku przedsiębiorcy zagranicznego posiadającego oddział z siedzibą na terytorium kraju: imię i nazwisko lub nazwę podmiotu, adres zamieszkania lub adres jego siedziby, numer identyfikacyjny używany w państwie zamieszkania lub siedziby oraz informacje o prowadzonej przez ten podmiot działalności, nazwy oddziałów z siedzibą na terytorium kraju, w ramach których przedsiębiorca zagraniczny prowadzi działalność gospodarczą na terytorium kraju, adresy ich siedzib, numer w KRS, NIP, miejsce i adres wykonywania działalności w zakresie suszu tytoniowego na terytorium kraju oraz miejsce i adres magazynowania suszu tytoniowego na terytorium kraju, imiona i nazwiska osób upoważnionych do reprezentowania oddziału przedsiębiorcy zagranicznego oraz ich adresy,

c) w przypadku przedsiębiorcy zagranicznego nieposiadającego oddziału z siedzibą na terytorium kraju: imię i nazwisko lub nazwę podmiotu, adres zamieszkania lub adres jego siedziby, numer identyfikacyjny używany w państwie zamieszkania lub siedziby oraz informacje o prowadzonej przez ten podmiot działalności, imię i nazwisko lub nazwę podmiotu reprezentującego przedsiębiorcę zagranicznego, adres zamieszkania lub adres jego siedziby, numer w KRS, NIP, miejsce i adres wykonywania działalności w zakresie suszu tytoniowego na terytorium kraju oraz miejsce i adres magazynowania suszu tytoniowego na terytorium kraju,

d) informację o rodzaju działalności gospodarczej w zakresie suszu tytoniowego, w tym wskazanie, czy podmiot zamierza susz tytoniowy: sprzedawać na terytorium kraju, eksportować, dostarczać wewnątrzwspólnotowo, nabywać wewnątrzwspólnotowo, importować, zużywać, przetwarzać, wraz z informacją, na czym będzie polegało to przetwarzanie;

2) proponowane zabezpieczenie akcyzowe.

Zgodnie z art. 20e ust. 1 pkt 3 ustawy, warunkiem wpisu do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych jest również złożenie zabezpieczenia akcyzowego przez podmiot, który złożył wniosek o wpis do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych, a w przypadku przedsiębiorcy zagranicznego, o którym mowa w art. 20d pkt 1 lit. c) - przez podmiot reprezentujący przedsiębiorcę zagranicznego.

Wysokość zabezpieczenia generalnego składanego przez pośredniczący podmiot tytoniowy oraz podmiot reprezentujący przedsiębiorcę zagranicznego, o którym mowa w art. 20d pkt 1 lit. c), ustala się w kwocie równej wysokości maksymalnej kwoty miesięcznego zobowiązania podatkowego mogącego powstać w przypadku sprzedaży suszu tytoniowego innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych lub wyrobów nowatorskich, lub pośredniczący podmiot tytoniowy lub zużycia suszu tytoniowego przez pośredniczący podmiot tytoniowy, jednak nie mniejszej niż 2 mln zł (art. 65 ust. 3b ustawy).

Reasumując

Uzyskanie statusu pośredniczącego podmiotu tytoniowego wymaga spełnienia szeregu ustawowych warunków, w szczególności m.in. złożenia wniosku o wpis do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych oraz złożenia zabezpieczenia akcyzowego, które musi pokrywać powstałe lub mogące powstać zobowiązanie podatkowe.

Obowiązek złożenia zabezpieczenia akcyzowego wystąpi także w przypadku dokonywania wyłącznie dostawy wewnątrzwspólnotowej suszu tytoniowego przez pośredniczący podmiot tytoniowy, tj. czynności, która nie stanowi przedmiotu opodatkowania akcyzą na podstawie art. 9b ust. 1 pkt 2 ustawy. Wszystkie bowiem podmioty posiadające status pośredniczącego podmiotu tytoniowego są zobligowane do złożenia zabezpieczenia akcyzowego.